LECTORIUM CALCULEMUS

Witold Marciszewski METODOLOGIA NAUK SPOŁECZNYCH 2003/2004

Konspekt uzupełnień do rozdziału V podanych na wykładzie 6.XI.

Punkty tego konspektu wchodzą do zbioru zadań egzaminacyjnych. Wytłuszczenie, służące do wyróżnienia pojęć kluczowych, dostarcza dodatkowej wskazówki co do treści pytań: dla każdego pojęcia kluczowego trzeba umieć podać definicję.

1. W jaki sposób dychotomiczny podział nauk na matematyczne i nie-matematyczne służy określeniu istotnej cechy nauk empirycznych.

2. Przypomnienie z wykładu logiki (dla potrzeb definicji nauk matematycznych), co to jest wnioskowanie dedukcyjne.

3. Występowanie wnioskowań dedukcyjnych w teorii empirycznej, np. w celu falsyfikacji, czyli obalania, hipotez (będących zdaniami ogólnymi) nie czyni z niej teorii dedukcyjnej, gdy przesłankami w dedukcji są zdania obserwacyjne, jak np. w tejże falsyfikacji hipotez.

4. Trudności z określeniem, jakie zdania zaliczyć do obserwacyjnych w naukach społecznych. Od usunięcia tych trudności zależy możliwość zdefiniowania, czym jest operacjonalizacja pojęć teoretycznych.

5. Co to są pojęcia teoretyczne, na czym polega ich operacjonalizacja przez wskaźniki, jak się mają wskaźniki do zdań obserwacyjych.